मंगलादेवी सिंह जसको कारण २०१५ सालको चुनावमा महिलाले पनि भोट हाल्ने अवसर पाए
पढ्न लाग्ने समय : 2 मिनेट
नेपालमा महिलालाई पनि चुनावमा भोट हाल्न पाउने अधिकार दिलाउने श्रेय मङ्गलादेवी सिंहलाई जान्छ । उनले २००४ सालमा नेपाल महिला सङ्घ नामक भूमिगत संस्थाको स्थापना गरेकी थिइन् । तत्कालीन प्रधानमन्त्री पद्मशमशेरले नगरपालिकाका चुनाव गराउन खोज्दै थिए । महिलालाई भोट खसाल्ने अधिकार थिएन ।
उनको बारेमा एउटा प्रसङ्ग ।
मङ्गलादेवी आफ्ना केही साथीहरूसँग पद्मशमशेरको दरबार पुगिन् । केही छिनको प्रतिक्षा पछि पद्मशमशेरलाई भेट्न बोलाहट आयो । पद्मशमशेरले सोधे– ‘के भन्न आयौ तिमीहरु ?’ उनले भनिन्, ‘नगरपालिकाको चुनाव हुन लागेको छ । हामी महिलाहरुलाई पनि भोट दिने अधिकार दिइनुपर्छ भन्न आएका सरकार !'
‘महिलाहरुले भोट दिने अधिकार कहाँ छ ?’ पद्मशमशेरले प्रश्न गरे ।
उनले भनिन्, ‘सबैतिर नहोला । जहाँजहाँ अधिकार दिइएको छ, ती समाजहरुमा महिलाहरुको स्थिति राम्रो छ । जनता खुशी छन् ।’
‘अरु केही छ ?’ पद्मशमशेरले सोधे ।
‘महिलाहरुलाई पनि स्कूलमा पढ्न जाने व्यवस्था हुनु पर्दछ सरकार !’ उनले भनिन् ।
‘स्कूल खोले पनि कस्ले पढ्छ ?’ पद्मशमशेरले सोधे ।
‘स्कूलमात्र खोलियोस् पढ्ने महिलाहरुको खाँचो हुँदैन । आफ्नो नामबाट खोलियोस् सरकार । सरकारको नाम रहने, हामीले पनि पढ्न पाउने,’ मङ्गलादेवीले भनिन् ।
‘ल अहिले जाओ । भोट दिने अधिकार पाउँछौ । स्कूलको कुरो पनि राम्रो छ । म विचार गर्छु ।’ यति भनेर पद्मशमशेरले मङ्गलादेवी र उनका साथीहरूलाई पठाए ।
पद्मशमशेरले त्यो भेटघाटको केही दिनपछि नै डिल्लीबजारस्थित आफ्नै जग्गा र भवनमा पद्मकन्या स्कूलको स्थापना गराए । नगरपालिकाको चुनाव त भएन । तर, २०१५ सालको चुनावमा महिलाले पनि भोट हाल्ने अवसर पाए ।
(मंगलादेवी सिंहको आत्मसंस्मरणात्मक कृति ‘नारी संघर्षका पाइलाहरु’बाट साभार ।)