राणाकालीन शिक्षक, ब्राह्मण शिक्षकलाई ‘बाजे’ र अरू जातिका लागि ‘मास्टर साहेब’

तिनताका ब्राह्मण शिक्षकलाई ‘बाजे’ र अरू जातिका लागि ‘मास्टर साहेब’ भन्ने चलन थियो । देवीप्रसाद बाजे, पार्थमणि बाजे, तारामान मास्टर साहेब, चूडानन्द मास्टर साहेब भनिन्थ्यो । एक एक अक्षर उच्चारण गरेर मास्टर साहेब नभनी मास्साब, माड्साब, मास्साहेब भन्ने चलन पनि थियो ।

दरबार स्कुलका कक्षा र जताततै फलानो मास्टर घुस्याहा हो र फलानो मास्टरको यस्तो यस्तो बानी छ भने केटाहरूले खरीले लेखेका हुन्थे । खड्गमान सि

१०८ औं विपी जयन्ती

नेपाली प्रजातान्त्रिक आन्दोलन र नेपाली साहित्यमा विशिष्ट योगदान पुर्‍याएका नेपालका प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको १०८औं जन्मजयन्ती आज विविध कार्यक्रम गरी मनाइँदैछ ।

१९७१ साल भदौ २४ गते जन्मिएका कोइराला क्रान्तिद्रष्टा, सिद्धान्तनिष्ठ र अटल राष्ट्रवादका धनी हुनुका साथै साहित्य र राजनीतिमा व्यवहारवादी थिए । उनले वि.संं २००३ सालमा नेपाली र

आहा ! पहिलेको त्यो तीज, कठै ! अहिलेको यो तीज (दुर्लभ भिडिओ सहित)

तीज पर्व विशेष गरेर पूर्वीय पात्रो अनुसार हरेक वर्ष भाद्र महिनाको शुक्लपक्षको तृतीया तिथिमा पर्दछ । देवी पार्वतीले भगवान शिवको आराधना गरेर शिवलाई पतिको रुपमा पाएको पौराणिक कथासंग जोडिएको छ । पार्वतीले लामो समयसम्म कठिन तपस्या गरेर संसारका मालिक भगवान शिव प्राप्त गर्नुभएको थियो । वास्तवमा देवी पार्वतीले शिव भागवानलाई पतिका रुपमा पाउनका लागि कठिन तपस्या गर्नुका साथै पृथ्वीमा १०८ पटकसम्म जन्म लिनुपरेको थियो । १०७ पटकको जन्म लिँदा पनि उहाँको मनोकामना पूरा हुन सकेन् 

सेप्टेम्बर ८, अन्तर्राष्ट्रिय सारक्षरता दिवस

अन्तर्राष्ट्रिय साक्षरता दिवस प्रत्येक वर्ष सेप्टेम्बर महिनाको ८ तारिखका दिन मनाइन्छ ।

नेपालमा तत्कालिन राजा विरेन्द्रले विक्रम

हरितालिका तीज, देवादि देव महादेवको पूजा आराधना गरेर मनाइँदै

भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिनमा मनाइने हरितालिका तीज पर्व आज वैदिक सनातन हिन्दू धर्मावलम्बी नारीहरू देवादि देव महादेवको पूजा आराधना गरी मनाउँदैछन् ।

सत्ययुगमा हिमालय पुत्री पार्वतीले गौरीघाटमा बसी तपस्या गरेर श्री महादेव पति पाउने बरदान पाएकी थिइन् । तर पिता हिमालयले पार्वतीको इच्छा विपरीत विष्णुसँग विवाह गरिदिन खोजेपछि साथीलाई आफ्नो समस्या सुनाइन् ।    

६२ वर्षअघिको गोकर्णे औंसी

प्रत्येक वर्ष भाद्र कृष्ण औँसीका दिन मनाइने बाबुको मुख हेर्ने पर्व आज देशभर पितालाई विशेष सम्मान गरी मनाइँदैछ । 

मृत पिताका नाममा उपत्यकाको उत्तर–पूर्वी भेगस्थित गोकर्णेश्वरमा गई तर्पण, सिदा दान र श्राद्ध गरेमा पितृ ऋणबाट मुक्त भइने शास्त्रीय मान्यता रहेको  पाइन्छ ।  गोकर्णमा विशेष मेला लाग्ने भएकाले आजको औँसीलाई गोकर्णे औंसी पनि भनिन्छ । गोक

मोतीराम भट्ट, नेपाली साहित्यमा श्रृङ्गारिक धाराको सुरुवातकर्ता

हरेक वर्ष कुशे औंसीका दिन युवाकवि मोतीराम भट्टको स्मरणमा विभिन्न कार्यक्रमहरू गरिन्छ । मोतीराम भट्ट (१९२३ भदौ २५ - १९५३) नेपाली साहित्यका प्रथम गजलकार, जीवनीकार, समलोचक तथा माध्यमिक कालका प्रवर्तक थिए। ३० वर्षको अल्पायुमै परलोक भएका भट्टले नेपाली साहित्यको श्रीवृद्धिका लागि गहन योगदान पुर्याएका थिए ।

थोरै बाँचेर नेपाली साहित्यमा अत्यन्तै धेरै योगदान पुर्याउन

आज कुशे औंसी तथा बाबुको मुख हेर्ने दिन

प्रत्येक वर्ष भाद्र कृष्ण औँसीका दिन मनाइने बाबुको मुख हेर्ने पर्व आज देशभर पितालाई विशेष सम्मान गरी मनाइँदैछ ।

आज दिवंगत पितालाई तर्पण, सिदा दान र श्राद्ध गरेर एवम् जीवित पिताप्रति आदर सम्मानका साथ मीठो खान तथा राम्रो लगाउन दिई बाबुको मुख हेर्ने पर्व मनाइन्छ । मृत पिताका नाममा उपत्यकाको उत्तर–पूर्वी भेगस्थित गोकर्णेश्वरमा गई तर्पण, सिदा दान र श्राद्ध गरेमा पितृ

भदाै १९, नेपालमा रेडक्रस सोसाइटीको स्थापना भएको दिन

विश्व रेडक्रस अभियानमा सहभागी हुने उद्देश्यका साथ नेपाल रेडक्रस सोसाइटी वि.सं.२०२० भाद्र १९ गते स्थापना भएको थियो । तत्कालीन स्वास्थ्य मन्त्री डा.नागेश्वोरप्रसाद सिंहको अध्यक्षतामा तदर्थ समितिले नेपालमा रेडक्रसको स्थापना गरेको थियो । नेपालमा रेडक्रस स्थापना गर्न पहल गर्ने व्यक्तिमा डा. जयनारायण गिरीको प्रयास पनि उल्लेखनीय थियो ।

२००७ सालअघि सिंहदरबारको मुलढोका अगाडीबाट हिँड्न पाइन्नथ्यो !

विक्रम संवत् १९६० मा सिंहदरबारको ढोका पनि बनिसकेपछि महाराज (चन्द्रशमशेर) लाई अलि अप्ठेरो परेछ किनभने शहरबाट सिंहदरबार आउने जाने बाटो भद्रकालीबाट बनाउनुपर्ने थियो तर भद्रकाली र सिंहदरबारका बीचमा गहिरो खेत थियो त्यसैले ओरालो र उकालो हुने भयो त्यो बाटो, दरबार सुहाउँदो पटक्कै भएन !

अनि इन्जीनियरहरूले दिमाग खियाए र त्यहाँ यौटा पुलबाटो तयार पार्ने योजना गरे। केही बढी खर्च लाग्ने भए पनि श्री ३ महाराजले त्यो स्वीकार गरे। अनि बन्यो त