‘उहिले चोर पत्ता लगाउन जुन देवीको कसम खुवाउँथ्यौं, अहिले चोरी भयो उनैको मूर्ति’

प्राणनाथ महर्जन ललितपुर महानगरपालिका-२७ सुनाकोठीका स्थानीय बासिन्दा हुन्।

गुठीले मन्दिरको हेरचाह र पूजाआजा गर्ने जिम्मा आफ्ना स

वि.संं १९९४ सालमा श्री ३ महाराज जुद्धशमशेरले राष्ट्रको नाममा गरेको सम्बोधन

वि.संं १९९० साल माघ २ गते प्रलयकारी भूकम्प गएको ४ वर्ष पछि श्री ३ महाराज जुद्धशमशेरले राष्ट्रको नाममा लामो सम्बोधन गरेका थिए । टुँडिखेलस्थित खरीको बोटमा उभिएर उनले गरेको सम्बोधनको विवरणः  भाइ भारदार प्रजावर्ग, ९० सालको भयानक भूकम्पले हाम्रो प्यारो जन्मभूमि नेपालमा ठूलो उत्पात गरेको साढे चार वर्ष भयो। त्यो उत्पातमा असंख्य धन र जनसमेत धेरै नाश हुन गई के ठूला, के साना प्रायः सबैलाई ठूलो आपत् आइपरेको थ

१९९० काे भूकम्पपछि सहयाेग गर्न खाेज्नेहरुलाई धन्यवाद दिइयो तर सहयाेग लिइएन...

पूर्वी नेपाल केन्द्रबिन्दु बनाई १९९० साल माघ २ गते गएको प्रलयकारी भूकम्पको खबर थाहा हुनासाथ विदेशबाट नेपाल सरकारमा सहानुभुतिको वर्षा हुन थाल्यो । धेरै संघसंस्था तथा मुलुकले "सहायता दरकार परे समर्पण गर्दर्छाै" भनि तार पठाए तर सबैलाई धन्यवाद र कृतज्ञता जनाई जवाफ गयो ।

काठमाडौंमा त्यसबेला पनि दुईवटा थिए धरहरा

तत्कालीन प्रधानमन्त्री भीमसेन थापाको पालासम्म काठमाडौँमा दुईवटा धरहरा थिए । एउटा भीमसेन थापाकै दरबारभित्र र अर्काे काठमाडौँ सहर प्रवेश गर्ने गल्छेडोको सामुन्ने । दिल्ली (भारत)को कुतुब मिनारको नक्कल गर्दै धरहरा बनाउन लगाएका थिए भनिन्छ । सुरुमा बाघदरबार (अचेल बागदरबार भन्ने गरिएको) परिसरमा नै बनाउन लगाएका थिए । अचेल जेल भएको ठाउँ आसपासमा थियो त्यो धरहरा । भीमसेनले निर्माण गर्न लगाएकाले नै भीमसेन स्तम्भ भन्न थालियो । लगत्तै सहर पस्ने गल्ली ब

साथीहरूले सोधे ‘जहाज उड्दा भुईंमा त कति ठूलो आवाज आउँछ, जहाजभित्र तिमेरुका कान फुटेनन् ?’

वि.सं. २०१० सालतिर हवाईजहाज दुर्लभ थियो । नेपाल वायुसेवा निगम स्थापना भएकै थिएन । भारतीय विमान कम्पनीले विराटनगर–काठमाडौं डेकोटा जहाज चलाउँथ्यो। संस्कृत छात्र संघको संगठन विस्तार गर्न म र साथी मणिराम पोखरेल पूर्वी नेपाल गएका थियौं।

धनकुटाको ब्यारेकमा सैनिक रहेका मेरो कान्छा मामा शिवप्रसाद ढुंगाना र विराटनगरको मोरङ हाइड्रो इलेक्ट्रिक कम्पनीका जागिरे माइलो मामा बल

"काठमाण्डाैमा हवाईजहाज उड्दा भूकम्प आयो भन्दै भागाभाग भयो"- भैरव रिसाल

काठमाडौं उपत्यकाको आकाशमा पहिलो पटक हवाईजहाज कहिले उड्यो ? मैले सम्झेसम्म २००४ सालमा हो जस्तो लाग्छ। कति ठूलो आवाज आएको थियो भने, मानिसहरू आत्तिंदै कराएका थिए । गाईभैंसी उफ्रिंदै दाम्लो चुँडाएर, किला उखेलेर बुर्कुशी मारेका थिए।

त्यस बेला मेरो बसोबास भक्तपुरको दधिकोटमा थियो । १९९० सालको भूकम्प भोगेकाहरूलाई लागेछ, फेरि भूकम्प आयो! गाउँलेहरू साना लालाबाला च्यापेर ‘

एउटा तक्माको कथा

झट्ट हेर्दा यो तक्मा कुनै मुस्लिम शासकका हुन कि जस्तो लाग्दछ किनकी यसमा उर्दु भाषा मात्र प्रयोग भएको छ । तर एक तर्फ भने राजा सुरेन्द्रको तस्बिर अंकित छ । जसले गर्दा नेपालसँग यस तक्माको सम्बन्ध त पक्कै छ भन्ने सहजै अनुमान गर्न सकियो। एक हिन्दु मुलुकको हिन्दु राजाले केबल उर्दुमा लेखिएको तक्मा किन र कसलाई दियो होला भन्ने निकै रोचक कथा छ । यसमा लेखिएको उर्दुको नेपाली अनुवाद यस प्रकारको छः  (समर्पित)

ग्यालरी बैठक भवन पुनर्निर्माण गर्ने सरकारको निर्णय

शहरी विकास मन्त्रालयले सिंहदरबारस्थित ग्यालरी बैठक भवनको पुनर्निर्माण गर्ने भएको छ । २०७२ सालको भूकम्पले क्षति पुर्याएको यो भवन शहरी विकास मन्त्रालयले पुनर्निर्माण गर्ने भएको हो ।

राणा प्रधानमन्त्री चन्द्रशम्शेरले वि.सं. १९६५ सालमा सिंहदरबार बनाउँदा ग्यालरी बैठक भवन पनि बनाएका थिए । २००४ सालदेखि भारदारीसभा बैठक सुरु भएको र प्रजातन्त्रपछि नेपालको पहिलो संसद भवनको रुपमा

"बानेश्वर क्षेत्रको बाटोमा गाडी देख्न पाउँदा निकै रमाइलो हुन्थ्यो"- श्रीहरि अर्याल

वि.संं २०११/०१२ सालतिरको बानेश्वर धेरै बस्ती भएको ठूलो गाउँ जस्तो थियो । अहिले पनि धेरै बस्ती पहिलेकै नामले पुकारिन्छ । जस्तो– मगरगाउँ, गिरीगाउँ, बाहुनगाउँ, पराजुली गाउँ आदि । सार्कीगाउँ पनि छ, तर अहिले त्यो नाम भनिँदैन ।

अहिले निजामती अस्पताल रहेको ठाउँमा मीनशम्शेरको दरबार थियो । मीनभवन बनेपछि त्यस वरपरका बस्तीहरुलाई पनि मीनभवन भन्न थालियो । अहिले अन्तर्राष्ट्र

नवयुवराज त्रिभुवन जन्मिँदा एक लाख १० हजार ५३६ रुपियाँको दोसल्ला किनियो...

तत्कालीन युवराज महेन्द्रकी रानी इन्द्रराज्यलक्ष्मीको गर्भमा बच्चा अडिनै सकेन । यस कुराले दरबार तनावमा थियो । एकै लगनमा दुई वटी रानी भित्र्याउने परम्परा राजा त्रिभुवनसम्म कायम थियो । महेन्द्रले पनि त्यो परम्परालाई निरन्तरता दिएको भए अर्की रानीबाट शाहज्यादा पैदा हुन पनि सक्थे– अनुमानको कुरा । ऊबेला नामुद कविराज थिए शिवनाथ रिमाल । शाही वैद्य । राजा त्रिभुवनले आफ्नी बुहारीको समस्या राजवैद्यका सामु राख्न चाहे । कविराजलाई बोलाएर त्रिभुवनल