पछिल्लो

  1. नेपालमा पहिलो विश्वविद्यालय खोल्ने मोहन शमशेरको त्यो घोषणा
  2. त्यो जनसेवा सिनेमा, त्यो न्युरोड
  3. "त्यो बेला काठमाण्डाैका सडकमा प्रशस्तै बाघ छापे ट्याक्सी भेटिन्थे"
  4. २०५० साल श्रावण ४ गते पालुङमा बाढी जाँदा एकै परिवारका ११ सहित कम्तीमा ५६ जनाले ज्यान गुमाए
  5. जय पृथ्वीबहादुर सिंह राष्ट्रिय विभूति घोषित
  6. '५४ वर्षअघिको काठमाडौं किसानको शहर, अहिले कंक्रिटको पहाड'- आर्किटेक्ट वुल्फ ग्याङ कर्न
  7. बाटोमा गाडी कुरेर बसेका जनतालाई लिफ्ट दिने राजा
  8. पचहत्तर वर्षअघिको स्थानीय निर्वाचन
  9. गद्दी बैठक सर्वसाधारणका लागि खुला, के-के हेर्न पाइन्छ ?
  10. नेपाली विद्यार्थी जापान पढ्न गएको १२० वर्ष पूरा
चन्द्रागिरिमा राणाकालीन रेल खोज्दै ७७ वर्षीय अमेरिकी नागरिक

पढ्न लाग्ने समय : 3 मिनेट

चन्द्रागिरि नगरपालिका १५ का कर्मचारी उपेन्द्र कुमार थापा सोही वडामा निर्मित भिराडिल साकुरा पार्कमा पुराना फलामका टुक्राहरू संगाल्दै थिए । नजिकै करिब ७७ वर्षका विदेशी अनुहार उत्सुकतापूर्वक थापाले संगाल्दै गरेका फलामका टुक्राहरू नियाल्दै थिए । ती विदेशी नागरिक थिए डेनियल एडवार्ड जो ५३ वर्ष पहिले पहिलो पटक नेपाल आएपछि निरन्तर नेपालको रेल इतिहासका बारेमा अध्ययन गरिरहेका छन् ।


साकुरा पार्कमा डेनियल एडवार्ड 

प्रथम विश्वयुद्धमा नेपालले इष्ट इण्डिया कम्पनी सरकारलाई (ब्रिटेन) सघाएको गुन बापत अंग्रेज सरकारले श्री ३ चन्द्रशमशेरलाई नेपालमा यातायात सेवा सुरू गर्नका लागि (रेल, रोप वे र सडक निर्माण) २१ लाख रूपैंया उपलब्ध गराउने भयो । जुन रकमको एक दाम पनि तलमाथि नगरीकन श्री ३ चन्द्रले धोर्सिङ-मातातीर्थ रोप वे, अमलेखगञ्ज- भीमफेदी सडक मार्ग तथा अमलेखगञ्ज- रक्साैल रेल मार्गको निर्माण गराए ।

यो पनि पढ्नुहोस् वि.सं १९८४ सालमा नेपालमा रोपवे चल्थ्यो ! (भिडियो सहित)

धोर्सिङ-मातातीर्थ रोपवे ले गुर्जुधारास्थित १० नंं स्टेशनसम्म ल्याएको सामान कोइलाबाट चल्ने सानो ट्रलीले टेकुभन्सार र कहिलेकाँही खिचापोखरी सम्म पुर्याउँथ्यो । कलंकी खसि बजारमा अहिले पनि राणाकालमा रेल गुड्ने बाटोको नाम लिंक मार्ग राखिएको छ ।


लिक मार्गमा डेनियल एडवार्ड 

त्रिचन्द्र नेपाल तार रोपवे ले नेपाल खाल्डोमा ल्याएका सामान बोक्ने ट्रली खासमा नानो (सानो) रेल जस्तै थियो जुन करिब ८० वर्षअघि काठमाण्डाैमा चल्दथ्यो । तस्बिरको रातो घेरामा हेर्नुहोस् चन्दागिरि ५ स्थित १० नंं टोल नजिकै रेलको लिक ।
 

उक्त रेल वि.संं २०१४ पछि रोपवे हेटाैंडा-टेकुसम्म विस्तार भएसँगै गुड्न छाड्यो । त्यसपछि क्रमशः यसका पाटपुर्जा हराउन थाले कालान्तरमा पुर्णरूपमा लोप भयो । अाज पनि यस रेलका केही अवशेष बाँकी नै छन् जसमध्ये भीमशमशेरको पालामा वि.संं १९८८ बनेको उक्त रेल गुड्न विष्णुदेवी मन्दिर नजिक बल्खु खोलामाथि बनाइएको पुलको मुखमा राखिएको साइनबोर्ड हाल चन्द्रागिरि १५ नंं वडा कार्यालयमा सुरक्षित राखिएको छ भने विष्णुदेवी क्षेत्रमै रहेको लिक बल्खुखोलाबाट वडाध्यक्ष उत्तम बहादुर राउतको पहलमा गत वर्ष निकालियो । जुन लिक हाल साकुरा पार्कमा राखिएको छ । वडा कार्यालयले यस ऐतिहासिक लिकलाई विशेष रूपमा राखिने वडाध्यक्ष राउतले जानकारी दिए ।
 


रातो घेरामा हालको साकुरा पार्क नजिकैको भीरमा भीमशमशेरको पालामा  चट्टान फुटाउन डेटोनेटर राख्न पारिएको प्वाल । 

अमेरिकी नागरिक डेनियललाई नेपालको रेल इतिहास पुस्तक लेखनका लागि सघाइरहेका जीवन नेपालका अनुसार त्रिचन्द्र नेपाल तार रोपवे र सो सँग सम्बन्धित ट्रलिका बारेमा लुकेका तथ्यहरू विलियम्सको पुस्तकमा प्रकाशित हुँदैछ ।

धेरै पढिएको

  1. सेतो दरबारमा आगलागीः नेपालमा दमकल भित्रियो, अत्तर फुटेर बग्दा वासनाले तीनै सहर मगमगायो
  2. २०४४ साल फागुन २९ गते दशरथ रंगशालामा भागदाैडमा परि ७१ जना खेलप्रेमीले ज्यान गुमाए
  3. "बानेश्वर क्षेत्रको बाटोमा गाडी देख्न पाउँदा निकै रमाइलो हुन्थ्यो"- श्रीहरि अर्याल
  4. चन्द्रज्योति विद्युत गृह उद्घाटनका अवसरमा श्री ३ चन्द्रशमशेरले दिएको 'स्पीच'
  5. स्याल कराउने ताहाचलमा सेतो सोल्टी होटल
  6. नेपालको पहिलो सिनेमा घर, 'फस्ट सो' हेर्ने सधैं राजा
  7. यस्तो थियो नेपालले किनेको पहिलो पानी जहाज
  8. पिचमा घोडा कुदाउँदा चिप्लिएर लड्ला भनि न्यूरोडको सडक आधा ग्राभ्रेल बनाइयो
  9. नेपालकै पहिलो बिजुली बत्ति बलेको घर
  10. हिटलरले जुद्धशमशेरलाई दिएको ऐतिहासिक मोटर