पढ्न लाग्ने समय : 2 मिनेट
कृषिप्रधान मुलुक नेपालका किसानहरूले वर्षेनी मलखादको चर्को अभाव झेल्दै आइरहेका छन् । सहज रूपमा रसायनिक मल व्यवस्थापन गर्न नसक्दा किसानहरू मलको आवश्यकता परेका बखत हैरानी खेप्न बाध्य भइरहेका छन् ।
नेपालमा उच्च गुणस्तरको एवं उन्नत कृषि सामग्रीहरु (मल, बीउ, कृषि रसायन र उपकरण) को आयात र सर्वसुलभ मूल्यमा देशभरी बिक्री वितरणको लागि सार्वजनिक क्षेत्रको संस्थाको रुपमा वि.सं. २०२२ मा कृषि सामग्री संस्थानको स्थापना भएको थियो । शुरुमा कृषि सप्लाई संस्थानको रुपमा परिचित यस संस्थालाई पछि खाद्य व्यवस्था समितिमा गाभेर कृषि खरिद बिक्री संस्थानको नाम दिइयो । दुई वर्षसम्म यो संस्थाले कृषि सामग्री र खाद्यान्न दुवै वस्तुको कारोबार गर्यो । पछि वि.सं. २०३१ मा सरकारले यस संस्थालाई विभाजन गरेर कृषि सामग्रीहरुको व्यवस्थापन गर्न कृषि सामग्री संस्थान र खाद्यान्नको कारोबार गर्न नेपाल खाद्य संस्थान दुई वटा बेग्ला बेग्लै संस्थान खडा गरिए । वि.सं. २०५९ बैशाख २५ मा सरकारले कृषि सामग्री संस्थानलाई कम्पनी ऐन वि.सं. २०५३ अन्तर्गत सरकारको पूर्ण स्वामित्व रहने गरी कृषि सामग्री कम्पनी र राष्ट्रिय बीउ विजन कम्पनीमा रुपान्तरण गर्यो । कृषि सामग्री कम्पनीलाई रसायनिक मल खरिद गरी राष्ट्रभर विक्री वितरण गर्ने जिम्मा दिइयो । नेपालमा रासायनिक मलको आफ्नै उत्पादन नभएकोले यसले सम्पूर्ण मल आपूर्ति,आयात गरेरै पूरा गर्ने गरेको छ ।
हाल कृषि सामग्री कम्पनी लि.को पूर्ण स्वामित्व नेपाल सरकारमा रहेको भएतापनि निकट भविष्यमै नीजि तथा सहकारी क्षेत्रलाई समेत सहभागी गराएर यसलाई संचालन गर्ने मनसाय सरकारले राखेको छ ।
कृषि खरिद बिक्री संस्थानको घुम्ती सेवा केन्द्रमा मलखाद खरिद गर्नका लागि लामबद्ध महिला तथा पुरूषहरूको भीड, वि.सं. २०२९, काठमाण्डाै ।