उक्त मार्गबाट वि.सं २०२० सम्म सवारी आउजाउ हुने गरेको अग्रजहरू बताउँछन् । सुरुङ नेपालको पहिलो त थियो नै त्यतिखेर एशियामै सुरुङ मार्ग नभएकोले त्यस समय नेपाल आएका भूगोलविद् टोनी हेगनले आफ्नो आत्मकथामा लेखेका छन् । उनले आफ्नो पुस्तकमा यस सुरुङलाई विश्वको आठौँ आश्चर्यका रुपमा समेत उल्लेख गरेका छन् ।

स्वीट्जरल्याण्डबाट नेपालको खानीलगायतको भाैगर्भिक अवस्थाको अध्ययन गर्न नेपाल आएका हेगनले आफ्नो पुस्तक ‘दी हिमालयन किङ्डम् अफ नेपाल’ मा यो सुरुङमार्गले आफूलाई आश्चर्यचकित बनाएको उल्लेख गरेका छन् ।

यातायात प्रयोजनका लागि निर्माण भएको दक्षिण एशियाकै पहिलो चुरिया माई सुरुङमार्गले ऐतिहासिक महत्त्व राख्दछ । चुरिया माई सुरुङ मार्ग नेपाली सेनाका कर्णेल इञ्जिनीयर डिल्लीजङ थापाको नेतृत्वमा निर्माण गरिएको थियो ।

वि.सं १९७४ मा चन्द्रशम्शेरले बनाउन लगाएको यो मार्ग ५०० मिटर लामो  छ भने सुरूङको उचाइ १० फिट तथा चाैडाइ ९ फिट रहेको छ । हाल पहिराले एकापट्टीको भाग पुरिएपछि यो मार्गको २८० मिटर मात्र बाँकी रहेको छ । नेपालका पहिलो इञ्जिनीयर थापाले डिजाइन र निर्माण गराएको यो सुरुङ मार्ग नजिकै चर्चित शक्तिपीठ चुरियामाईको मन्दिर छ । इञ्जिनीयर थापाले सुरुङ खन्न थालेपछि उनलाई सपनामा देवीले म बसेको ठाउँमा बाटो खनिस त्यसको सट्टामा एउटा मन्दिर बनाएर मलाई स्थापना गर भनेका कारण थापाले मन्दिर बनाएको किंवदन्ती पाइन्छ ।

सन्दर्भ सामाग्री

विभिन्न अनलाइनहरू